Źródła i materiały
Seria Źródła i materiały zawiera zebrane materiały źródłowe dotyczące Mniejszości Niemieckiej i jej istnienia w ramach II Rzeczpospolitej i PRL.
Prace dostępne są w formie papierowej w biurze Centrum Badań Mniejszości Niemieckiej, oraz wysyłkowo. Ze względu na finansowanie prac ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, publikacje dostępne są za darmo. Aby uzyskać egzemplarz dla siebie skontaktuj się z nami.
W ramach serii ukazały się następujące pozycje:
Bogusław Tracz
Osłabić tendencje emigracyjne
Komitet Wojewódzki PZPR w Katowicach wobec wyjazdów do RFN w latach 1970-1978. Wybór źródeł.
Kreatorem i głównym nadzorcą polityki migracyjnej w PRL była sprawująca niepodzielnie władzę komunistyczna Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Masowa emigracja do RFN, na którą zgodzono się po podpisaniu układu w 1970 r., jak i ta, która nastąpiła w drugiej połowie dekady lat 70., były nadzorowane przez partię na wszystkich szczeblach jej funkcjonowania – od władz centralnych w Warszawie po regionalne, lokalne i zakładowe struktury PZPR. Głównym celem, który stawiała sobie partia na terenie województwa katowickiego, było możliwie jak największe ograniczenie emigracji. Wśród przyczyn takiego stanowiska można wyróżnić dwa najważniejsze powody. Po pierwsze obawiano się gospodarczych skutków migracji. Po drugie zaś jej skala świadczyła o porażce polityki integracyjnej i asymilacyjnej, którą po 1945 r. prowadzono wobec ludności rodzimej, a której to polityki partia komunistyczna była głównym kreatorem.
ISBN 978-83-959984-0-9
Sebastian Rosenbaum (red.)
To przecież nasz kraj rodzinny
Wystąpienia posłów niemieckich na forum I Sejmu Śląskiego 1922-1929. Wybór
Tom przygotowany przez Sebastiana Rosenbauma jest ważnym uzupełnieniem literatury poświęconej mniejszości niemieckiej w województwie śląskim w latach 1922-1939. Czytelnik znajdzie tu nie tylko kompetentne, naukowe omówienie działalności politycznej posłów z Klubu Niemieckiego w Sejmie Śląskim I kadencji (1922-1929), lecz przede wszystkim reprezentatywny wybór dokumentów ilustrujących ich stanowisko wobec wielu ważnych kwestii politycznych i społecznych absorbujących ówczesnych mieszkańców województwa śląskiego. Czytelników zainteresowanych skomplikowanymi, ale i fascynującymi dziejami Górnego Śląska zachęcam do lektury tej publikacji.
dr Mirosław Węcki
„Poniższy wybór przemówień posłów niemieckich w Sejmie Śląskim I kadencji nie jest – trzeba to z góry podkreślić — w pełni reprezentatywny. Z prawdziwego morza mów posłów niemieckich wybrano około 50 wystąpień z 47 posiedzeń sejmowych (ogółem w latach 1922-1929 sejm odbył 187 posiedzeń). Punkt ciężkości pada na te wystąpienia, które eksplorowały kwestie mniejszościowe: język urzędowy, status Niemców, szkolnictwo mniejszościowe, antyniemiecką politykę władz i takież postawy społeczeństwa polskiego. Ideą tomu jest bowiem dostarczenie Czytelnikom znacznego wyboru takich treści, w których niczym w lustrze odbija się postrzeganie przez Niemców siebie samych jako mniejszości narodowej. To bogaty materiał źródłowy, pozwalający na zbliżenie do strategii dyskursywnych, stosowanych przez śląskich Niemców w pierwszych latach po podziale regionu górnośląskiego”.
Ze Wstępu
ISBN 978-83-959984-4-7
Sebastian Rosenbaum (red.)
Walczymy o nasze prawa, a nie o mandaty
Wystąpienia posłów niemieckich na forum II i III Sejmu Śląskiego 1930-1935. Wybór.
„Poniższy wybór przemówień posłów niemieckich w Sejmie Śląskim II i III kadencji obejmuje wypowiedzi zarówno członków Klubu Niemieckiego, jak i przedstawiciela niemieckich socjalistów. Spośród ogromnej liczby wystąpień wybrano jako reprezentatywne dwadzieścia jeden mów. Dotyczą one zarówno kwestii politycznych, gospodarczych i społecznych województwa śląskiego, jak i problematyki mniejszości niemieckiej”.
Ze Wstępu
ISBN 978-83-959984-9-2
Wybrał, opracował i podał do druku Robert Syrwid
W imię zwycięstwa Frontu Narodowego...
Komunistyczny aparat władzy wobec ludności niemieckiej i polskiej na Warmii i Mazurach w okresie kampanii wyborczej i wyborów do Sejmu PRL I kadencji 26 października 1952 roku.
„[…] opracowane materiały źródłowe stały się okazją do pokazania ważnego momentu w powojennej historii państwa, w tym również Warmii i Mazur, a mianowicie pierwszych wyborów do Sejmu PRL, które odbyły się w październiku 1952 r. Opracowane źródła zostały dobrane przez Autora w sposób szczególny, a mianowicie dają obraz kampanii i przebiegu wspomnianych wyborów, jednocześnie kładąc nacisk – zgodnie z tytułem opracowania – na prezentację odniesień władz wobec polskiej i niemieckiej ludności autochtonicznej w okresie poprzedzającym to wydarzenie”.
dr hab. Ryszard Tomkiewicz
„Podobnie jak jego wcześniejsze dzieła, również to przedłożone do recenzji cechuje się starannością i profesjonalizmem przygotowania, doskonałym rozeznaniem zasobu archiwalnego i świetną orientacją w przedstawianej w tomie problematyce. […] podkreślając, że nieczęsto zdarza mi się jako recenzentowi otrzymywać do recenzji tak solidne warsztatowo opracowania”.
dr Sebastian Rosenbaum
ISBN 978-83-959984-5-4